| Inhalt | Geroofd, maar van wie? is een expositie over kunstvoorwerpen, die in de Tweede Wereldoorlog door nazi's werden geroofd of onder dwang verkocht moesten worden door joodse eigenaren. Na de oorlog werden zoveel mogelijk objecten teruggehaald naar Nederland met de bedoeling de eigenaren ervan te achterhalen en teruggave aan eventuele rechthebbenden te realiseren. Met een groot aantal voorwerpen van deze zogenaamde "Nederlands Kunstbezit Collectie" is dit destijds niet gelukt. Sinds Bureau Herkomst Gezocht in 1998 begon aan een hernieuwde zoektocht naar de rechtmatige eigenaren van de resterende voorwerpen, zijn zo'n 500 objecten alsnog toegekend. Maar nog steeds zijn de oorspronkelijke eigenaren van enige honderden stukken uit van de NK-collectie niet gevonden.
De vijftig kunstvoorwerpen die in Geroofd, maar van wie? worden getoond, zijn gekozen als exemplarische illustraties van de zoektocht van Bureau Herkomst Gezocht. Een goed voorbeeld is het verhaal van het landschapje (zie afbeelding), dat Martin Heidemann, een Pools-joodse kunstverzamelaar, in WO II bij de Duitse roofbank Lippmann-Rosenthal (Liro) in Amsterdam moest inleveren. Heidemann werd in 1945 omgebracht in Bergen-Belsen. Na de oorlog kon hij als de eigenaar van dit werk worden erkend, omdat de archieven hem vermelden. De zoektocht naar zijn zoon, die de oorlog wel overleefde, liep echter spaak in Argentinië. Waar zijn de erfgenamen?
Veel van het onderzoek van het projectbureau heeft een dergelijk open einde, omdat cruciale informatie over de eigenaren ontbreekt. Nog een maal wordt het Nederlandse publiek betrokken bij de pogingen om te komen tot teruggave van de resterende kunstobjecten in de NK-collectie, aangezien inmiddels de uiterste termijn voor claims tot teruggave van cultuurgoederen in zicht komt: nog tot 4 april 2007 kunnen deze ingediend worden.
Geroofd maar van wie? is samengesteld door de Hollandsche Schouwburg (beheerd door het Joods Historisch Museum) in samenwerking met Bureau Herkomst Gezocht. De tentoonstelling komt tot stand met dank aan het Ministerie van OCW en Instituut Collectie Nederland.
Looted, but from whom? is an exhibition about art objects which were either acquired by forced sale or stolen from their Jewish owners by the Nazis during the Second World War. After the war, as many objects as possible were brought back to the Netherlands with the intention of identifying the owners and returning the property to any rightful claimants. For a great number of objects in this so-called "Netherlands Art Property Collection" (NK Collection - Nederlands Kunstbezit Collectie), this was not achieved at the time. Since Origins Unknown Agency began a renewed search in 1998 for the rightful owners of the remaining objects, some 500 have been returned. However, the original owners of a few hundreds pieces in the NK collection have not been found.
The fifty art objects on display in the Looted, but from whom? exhibition were chosen to illustrate the efforts of the Origins Unknown Agency. A good example is the story of the landscape (see image) which Martin Heidemann, a Polish-Jewish art collector had to surrender to the German Lippmann-Rosenthal (Liro) looting bank in Amsterdam during the Second World War. Heidemann was killed in Bergen-Belsen in 1945. After the war, he could be identified as the owner of this work because his name was listed in the archives. However, the search for his son, who survived the war, hit a snag in Argentina. Where are the heirs?
Many of the agency's research is similarly open-ended because crucial information about the owners is missing. Once again, the Dutch public is being involved in the attempt to return the remaining art objects in the NK collection, as the final deadline for cultural goods restitution claims is fast approaching. Claims can be submitted until 4 April 2007.
The Looted, but from whom? exhibition was put together by Hollandsche Schouwburg (which is managed by the Jewish Historical Museum) in collaboration with the Origins Unknown Agency. Thanks are also due to the Ministry of Education, Culture and Science and the Netherlands Institute for Cultural Heritage for their part in making the exhibition possible. |
|---|